Prof. Dr. Osman İlhan "Benim Mottom Kökten Çözüm"
T.U.: Kongre sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz?
1988 yılında Ankara Tıp Fakültesi’nde amatörce başladığımız kemik iliği naklinin geldiği nokta benim için çok önemli. Biz nakil yapmaya başladığımızda Amerika’dan gelen bir hocam; bu sofistik hematoloji biraz karışık sizleri yorar demişti. Ama bugün Türkiye, hematolojik kök hücre naklinde dünyada ilk onda. Kongre sürecinin çok başarılı geçtiğini düşünüyorum ve emeği geçen tüm hocalara sevgi ve saygılarımı sunuyorum.
T.U.: Kendinizi nasıl tanımlarsınız, meslekte kaçıncı yılınız?
Hematoloji yan dalı 1982 yılında YÖK yasasıyla kuruldu. Ben o zaman dahiliye uzmanıydım, o gün bu alanda uzmanlaşmaya karar verdim. Bu ayın ortasında meslekte 50. yılımı dolduracağım. Üç özelliğim var; eğitimciyim, araştırmacıyım ve tedavi ediciyim. Özellikle araştırma konusunda çok farklı yerlere geleceğimizi düşünüyorum. Analitik düşünce, esneklik, inovasyon, farkındalık ve sabır çok önemli. Arkamda beş marka bırakıyorum. Bunun bir tanesi “Kökten çözüm”. Benim mottom kökten çözüm. İleride kök hücre bankacılığı yapmayı hedefliyorum.
T.U.: Tıp dünyasındaki gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bana göre tüm tıp dünyası hücresel tedaviye doğru gidiyor. Tıp üç yılda bir değişir ve ileride aynı meslekte 30 yıl çalışan kalmayacak diye düşünüyorum. Onun için ben diyorum ki, kökten çözüm. Hücresel tedavi ve yapay zekâ her alanda olduğu gibi tıp dünyasında da gelişiyor ve sanal gerçeklik çözümlerini daha sık kullanacağımız bir dünyaya doğru gidiyoruz. Geçmişe baktığımızda, Türkiye’de ilk kandan kök hücre nakli bizim klinikte 1991 yılında yapıldı. Kemik iliğindeki kan yapan kök hücrelerin aslında kanda da dolaştığını anladım, bunun üzerine kanda dolaşan kök hücreyi toplamak için çalışmalar yaptım. Bu yöntem daha ucuz, kolay ve başarılı ancak ben o yıllarda ikna edememiştim. Ancak bugün başarı oranının çok yüksek olduğu kanıtlandı. Bugün artık 3 ile 100 yaş arasındaki insanların kök hücrelerini dondurabiliyoruz.
T.U.: Alanınızla ilgili en büyük dönüm noktaları sizce nelerdir?
Amerika’da kemik iliği nakli direktörler toplantısına katılmıştım. Kürsüde bir hoca Amerika’da böbrek nakillerinin sorun olduğunu, fiyatların değiştiğini ve hastaların kandırıldığını anlatıyordu. Daha sonra bir konuşmacı dedi ki; hükümetten bağımsız bir grup kuralım, kök hücre nakillerini hastane bildirmesin, bağımsız kuruluşlar takip etsin. Ben bu programı ülkemize getirdim. O zaman Sağlık Bakanlığı’nda Kök Hücre Komisyon Başkanıydım. Aynı zamanda AFEREZ ve Kordon Kanı Komisyon Başkanıydım. Hatta Ulusal Organ Doku Nakli Kurullar Başkanıydım. Türk Kök adıyla devlet tarafından yapılan ilk projeye imza attık. Türk Kök Avrupa Birliği’nin de projesidir ve dünyada tektir.
T.U.: En büyük hayaliniz nedir?
Asıl hayalim Kök Türk. 300 milyon Türk kökenli kişinin doku bilgi bankasını açmak. 20 yaşındaki kişilerin aferez yöntemiyle kök hücrelerini alıp dondurup, örneğin pandemilerde bir miktar verip çoğaltırsak, işte size kökten çözüm. Gelecek, hücresel tedaviye doğru gidiyor. Kök hücre bankacılığıyla organ eksikliğinin önüne geçileceğini düşünüyorum. Kök hücrenin, kalp hücresine, kıkırdağa, kasa döndüğünü öğrendik. Acaba bunlardan yapay organ yapabilir miyiz? Benim de içinde bulunduğum İngiltere’de bir laboratuvarda kalp hücresi üretildi. Bypasstan fayda görmemiş, kalp naklinden başka şansı olmayan kişilerin kalbine o yapay kök hücreyi verdiğimizde başarılı sonuçlar elde ettik, işte bu noktada yeniden kökten çözüm diyoruz. Bir organizmanın, organın kök hücresi var, bu kök hücre eskir ve azalırsa yaşlanıyor. Eğer kök hücre mutasyona uğrarsa kanserleşiyor. Yapılan yayınlarda büyük çoğunlukla kanser kök hücresine kemoterapi ve radyoterapinin pek etkili olmadığı belirtiliyor. İşte bu kök hücreye karşı bir şey yapabilir miyiz? KML dediğimiz hastalıkta değerli hocalarla proje yaptık. Hastalarda ilacı kestiğimizde hastalık yeniden kendini gösteriyordu. KML hastalığına yol açan kök hücreye baktık, sonuç çok enteresan. Yeni tanı alan bir hastanın kemik iliğinde KML kök hücresi birken, genetik bozukluk yüz. Hastalığı tedavi ettiniz ama kemik iliğindeki lösemi kök hücresi on kat, yüz kat arttı. Acaba biz kök hücreyi bulsak, kökten çözsek… İşte yine kökten çözüm.
T.U.: Alanınızda uzmanlığınız tartışılmaz, özellikle çok yönlü olduğunuzu görüyor, takip ediyoruz. Bahsetmek istediğiniz başka projeleriniz var mı?
Bizler millet olarak erken yaşlanıyoruz, ben onun için Geriatrik Hematoloji Derneği’ni de kurdum. Aynı zamanda Aferez Derneği’ni kurdum, Kök Hücre Vakfımız var. Çanakkale’de Yaşama Yeniden Merhaba adında bir projemiz de oldu. Tele Hematoloji fikrini geliştirdim ve patentini aldım. Şu anda “Tele Hematoloji Prof. Dr. Osman İlhan” bir markadır. ‘’Kökten Çözüm’’, ‘’Tele Hematoloji’’, ‘’Hemaferez’’, ‘’Kanser Kök Hücresi’’ isimli 4 adet marka/patent sahibiyim ve Ankara Tıplılar Derneği Başkanlığını yürütüyorum.
T.U.: Hobileriniz var mı?
Golf Federasyonu’nda sağlık komisyonundayım, golf hakemliği de yapıyorum. 25 yıldır düzenli bir şekilde bilimsel fitness yapıyorum. 10 yılı aşkın bir süredir golfle ilgilendiğimi söyleyebilirim.
T.U.: Genç meslektaşlarınıza tavsiyeleriniz nelerdir?
Hematoloji bir yaşam tarzıdır. Bir hastam benim için şöyle demişti: “Hematolojiye adanmış bir yaşam” İşte olay bu. Bu mesleği içselleştirmeleri lazım. Bu işi çözmek için hastayla empati yapmak, yapılan işe inanmak çok önemli. Amerika’da Avrupa’da tıp eğitimi paralıdır onun için de orta zekâlı insanlar tıp eğitimi alır. Türkiye’de ise sınavda ilk bine, ilk beş bine giren kişi tıp bölümüne girer, mücadele eder. Önümüzdeki yıllarda özellikle hematoloji alanında uluslararası sağlık turizminde bir numara olacağımıza inanıyorum. Genç doktorlarla da bir takım içerisindeyiz, değişime inanan bir insanım. Bayrağı benden akıllı, genç ve dinamik bir ekibe bırakıyorum. Uluslararası arenada Türk hematolojisi büyük ivmeler yaşayacak. Hematoloji bir adanmışlıktır. Son olarak genç arkadaşlarıma; hızlı gidecekseniz tek gidin, uzağa gidecekseniz ekiple gidin tavsiyesinde bulunmak isterim.
Prof. Dr. Osman İlhan
https://tibbinustalari.com/benim-mottom-kokten-cozum/
